بلاگ
بررسی انواع زانو درد + راه تشخیص و درمان مناسب هر زانو درد
زانو درد یکی از شایع‌ترین انواع دردهای مفصلی در سراسر جهان است که دلایل متعددی دارد. انواع زانو درد از درد جلوی زانو گرفته تا درد حفره زانو و دردهای ناگهانی هر یک نشان‌دهنده مشکلات متفاوتی هستند که می‌تواند آسیب ورزشی جزئی یا بخشی از یک آسیب جدی‌تر یا بزرگ‌تر باشد. برای کسانی‌که با این دردها دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند، دانستن نشانه‌ها راه‌گشا خواهد بود.
در این مقاله از نوبت دکتر آنلاین به بررسی انواع، روش تشخیص و درمان مناسب برای هر زانو درد می‌پردازیم.
درد جلوی زانو
یکی از انواع زانو دردها درد جلوی زانو است که اغلب به آن زانوی دونده‌ها یا سندرم درد کشکک رانی گفته میشود. این مشکل در ناحیه کشکک زانو ایجاد میشود. عواملی مانند استفاده بیش‌ازحد از مفصل زانو، ضعف عضلات اطراف زانو (خصوصاً عضلات چهارسر ران)، ناهماهنگی در حرکت کشکک، یا ضربه به زانو می‌توانند باعث درد در جلوی زانو شوند. فعالیت‌های مکرر مثل دویدن، پریدن، بالا و پایین رفتن از پله‌ها و نشستن طولانی‌مدت با زانوی خمیده، اغلب درد جلوی زانو را تشدید می‌کنند.
روش تشخیص درد جلوی زانو
برای تشخیص درد جلوی زانو، پزشک ابتدا با معاینه فیزیکی دقیق و گرفتن شرح‌حال کامل، سابقه‌ی علائم و شدت درد را بررسی می‌کند. در مرحله بعد، معمولاً آزمایش‌هایی مانند تست حرکت کشکک، بررسی حساسیت به لمس اطراف کشکک و بررسی دامنه حرکتی زانو انجام میشود. در صورت صلاحدید پزشک به تصویربرداری‌هایی مثل رادیوگرافی (برای بررسی هم‌راستایی استخوان‌ها) و MRI (برای ارزیابی غضروف و ساختارهای نرم بافتی) نیز نیاز است.
درمان درد جلوی زانو
درد جلوی زانو معمولاً با استراحت نسبی، پرهیز از فعالیت‌های پرتحرک (مانند دویدن یا پریدن) و استفاده از کمپرس یخ برای کاهش التهاب بهبود پیدا می‌کند. تقویت عضلات اطراف زانو، به‌ویژه چهارسر ران و کشکک، با تمرینات کششی و تمرینات ایزومتریک در دراز مدت عضلات را تقویت کرده و از بروز دوباره درد جلوگیری می‌کند.
درد حفره پشت زانو
درد در حفره‌ی پشت زانو (یا درد حفره‌ی پوپلیتئال) یکی انواع زانو درد و علت آن در بیشتر مواقع کیست بیکر است؛ این کیست به دلیل تجمع مایع مفصلی در پشت زانو شکل می‌گیرد و باعث تورم و درد در حفره‌ی پشت زانو میشود. علاوه بر آن، پارگی مینیسک‌ها (به‌ویژه مینیسک داخلی)، کشیدگی یا پارگی عضلات و تاندون‌های پشت ران، ترومبوز ورید عمقی (DVT) و التهاب بورس‌ها یا تاندون‌ها نیز می‌توانند باعث درد در حفره پشت زانو شوند.
بیشتر بخوانید: علت درد پشت زانو چیست؟ 6 علت درد و 6 راه درمان
روش تشخیص درد حفره پشت زانو
پزشک برای تشخیص دقیق علت درد در حفره پشت زانو وضعیت توم زانو را بررسی می‌کند و بعد از در نظر گرفتن میزان حساسیت به لمس، دامنه حرکتی و وجود توده یا برجستگی پشت زانو علت نهایی را مشخص می‌کند. در این نوع از انواع درد زانو معمولاً برای رد کردن کیست بیکر یا پارگی مینیسک، از سونوگرافی یا MRI استفاده میشود و در صورتی که احتمال ترومبوز ورید عمقی مطرح باشد (خصوصاً اگر پا متورم و گرم باشد)، سونوگرافی داپلر برای بررسی جریان خون و رد کردن لخته خون درخواست میشود. بررسی سایر علائم بالینی، سابقه‌ی بیماری‌های زمینه‌ای و ارزیابی سایر مفاصل اطراف زانو نیز به تشخیص درست علت انواع زانو درد کمک می‌کند.
درمان درد حفره پشت زانو
استراحت و کاهش فشار روی زانو، استفاده از کمپرس سرد برای کاهش التهاب و در صورت نیاز مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی بهترین درمان برای درد حفره پشت زانو است که توسط پزشک برای شما تجویز خواهد شد.
تمرینات کششی و تقویتی عضلات پشت ران (همسترینگ) و ساق پا می‌توانند به بهبود عملکرد کمک کنند. در صورت وجود کیست بیکر، به صلاحدید پزشک کیست تخلیه شده یا در آن دارو تزریق میشود.
درد کناره‌های داخلی یا خارجی زانو
درد در کناره‌های داخلی (سمت داخل) یا خارجی (سمت خارج) زانو نیز یکی از انواع زانو درد است که می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد.
- در کناره‌ی داخلی زانو، شایع‌ترین علت، آسیب یا التهاب رباط جانبی داخلی (MCL)، آسیب یا پارگی مینیسک داخلی و آرتروز داخلی مفصل زانو است.
- در کناره‌ی خارجی زانو، معمولاً مشکلاتی از قبیل انواع بیماری‌های زانو مثل سندرم باند ایلیوتیبیال (ITBS)، آسیب یا پارگی مینیسک خارجی و گاهی آسیب رباط جانبی خارجی (LCL) دیده میشود.
فعالیت‌های ورزشی پرتحرک (مثل دویدن، فوتبال یا تنیس)، حرکات چرخشی ناگهانی و فشارهای تکراری روی مفصل زانو می‌توانند این دردها را تشدید کنند.
روش تشخیص درد کناره‌های داخلی یا خارجی زانو
پزشک به کمک معاینه فیزیکی و بررسی دامنه حرکتی و ثبات زانو، علت درد کناره‌های داخلی یا خارجی را مشخص می‌کند و در صورت نیاز، برای ارزیابی دقیق‌تر، MRI تجویز میشود تا میزان آسیب به بافت‌های نرم (مانند رباط‌ها، مینیسک‌ها و تاندون‌ها) مشخص شود. در برخی موارد، رادیوگرافی ساده برای بررسی تغییرات آرتروزی یا شکستگی‌های احتمالی نیز راه‌گشا خواهد بود.
درمان درد کناره‌های داخلی یا خارجی زانو
درد کناره‌های داخلی یا خارجی زانو اگر خفیف باشد با استراحت، استفاده از کمپرس سرد و مصرف داروهای ضدالتهاب تسکین پیدا می‌کند. در کنار این اقدامات، برای تسکین این نوع از انواع زانو درد و درمان آن با ورزش می‌توان از تمرینات تقویتی برای عضلات چهارسر و همسترینگ و تمرینات تعادلی نیز کمک گرفت. در صورت نیاز، استفاده از زانو بند یا بریس حمایتی نیز توصیه میشود تا از حرکات ناگهانی و فشار بیش از حد جلوگیری شود.
درد عمقی داخل مفصل
درد عمقی در داخل مفصل زانو یکی دیگر از انواع زانو درد است که معمولاً نشانه‌ای از آسیب یا مشکل در ساختارهای درونی مفصل است. شایع‌ترین علت آن، آرتروز زانو است که به‌دلیل تخریب تدریجی غضروف مفصلی رخ می‌دهد و اغلب با خشکی، صدا دادن و محدودیت حرکتی همراه است. سایر علل عبارتند از:
- آرتریت روماتوئید یا سایر بیماری‌های التهابی مفصلی که باعث التهاب و درد عمیق در مفصل می‌شوند.
- آسیب‌های مینیسک (پارگی مینیسک داخلی یا خارجی) که موجب گیر کردن یا قفل شدن زانو میشود.
- آسیب به رباط‌های صلیبی (قدامی یا خلفی) که ممکن است علاوه بر درد، احساس بی‌ثباتی در زانو را نیز ایجاد کند.
- همارتروز (تجمع خون در مفصل) به دنبال ضربه یا آسیب حاد.
یکی از بهترین راه‌ها برای درمان آرتروز زانو استفاده از زانوبند زاپیامکس است که با ایجاد حرارت و بالا بردن گردش خون در اندام‌ها نقش خود را در درمان آرتروز به اثبات رسانده است. از این زانوبند هم می‌توان برای درمان درد زانو و هم برای تقویت عضلات کمک گرفت.
روش تشخیص درد عمقی داخل مفصل
باگرفتن شرح‌حال کامل و معاینه فیزیکی دقیق توسط پزشک علت درد مشخص میشود. پزشک با لمس اطراف زانو، بررسی دامنه حرکتی، وجود تورم، قفل‌شدگی و بی‌ثباتی مفصل، علت احتمالی را معین کرده و در مرحله بعد، برای بررسی فضای مفصلی و تغییرات آرتروز از تصویربرداری با رادیوگرافی ساده کمک گرفته میشود. در صورت نیاز از MRI یکی از دقیق‌ترین روش‌های تشخیص انواع زانو درد است.
درمان درد عمقی داخل مفصل
درد عمقی داخل مفصل زانو معمولاً با کاهش وزن برای کاهش فشار روی مفصل، استفاده از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی و فیزیوتراپی با تمرکز بر تقویت عضلات چهارسر ران و افزایش انعطاف‌پذیری مفصل درمان میشود. تمرینات ملایم کششی و تقویتی به بهبود دامنه حرکتی و کاهش درد کمک می‌کنند. در موارد شدید، ممکن است پزشک تزریق داخل مفصل (مثل اسید هیالورونیک یا کورتیکواستروئید) یا جراحی تعویض مفصل را پیشنهاد کند.
زانو درد ناگهانی یکی دیگر از انواع زانو درد است که بیشتر مواقع در نتیجه آسیب‌دیدگی یا مشکلات حاد مفصلی اتفاق می‌افتد. مهم‌ترین علل این درد عبارتند از:
- کشیدگی یا پارگی رباط‌ها (به‌ویژه رباط صلیبی قدامی یا خلفی و رباط‌های جانبی) به‌دلیل حرکات چرخشی ناگهانی یا تغییر جهت سریع.
- پارگی یا گیر کردن مینیسک‌ها در اثر حرکات شدید چرخشی یا خم و راست کردن زانو.
- شکستگی‌های استخوانی بر اثر ضربه مستقیم یا افتادن.
- دررفتگی کشکک یا دررفتگی مفصل زانو که باعث درد، تورم و ناپایداری فوری میشود.
- همارتروز (تجمع خون در مفصل) به دنبال آسیب‌دیدگی شدید یا بیماری زمینه‌ای (مانند هموفیلی).
روش تشخیص زانو درد ناگهانی
تشخیص درد ناگهانی زانو به بررسی دقیق شرح‌حال بیمار (چگونگی شروع درد، شدت، ارتباط با ضربه یا فعالیت بدنی) و معاینه فیزیکی کامل بستگی دارد. پزشک دامنه حرکتی، حساسیت به لمس، تورم و ناپایداری زانو را ارزیابی می‌کند.
- در موارد مشکوک به شکستگی یا دررفتگی، رادیوگرافی ساده در اولین مرحله انجام میشود.
- در صورتی که آسیب مینیسک یا رباط مطرح باشد، پزشک با تست‌های فیزیکی خاص (مثل تست لاخمن، تست مک‌موری و غیره) و در صورت نیاز، MRI برای بررسی ساختارهای داخلی مفصل درخواست می‌کند.
- در صورت وجود تورم زیاد، آسپیراسیون مایع مفصلی برای تشخیص خون‌ریزی یا عفونت مفصل انجام خواهد شد.
درمان زانو درد ناگهانی
بسته به شدت و علت انواع زانو درد ناگهانی می‌توان روش‌های درمانی مختلفی را در پیش گرفت اما این درمان معمولاً با استراحت کامل و اجتناب از فشار روی زانو شروع میشود. استفاده از کمپرس یخ در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول به کاهش التهاب و تورم کمک می‌کند و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی برای کنترل درد توصیه میشود. در صورت آسیب شدید یا عدم بهبود، مراجعه به پزشک برای انجام تصویربرداری و درمان‌های تخصصی مثل فیزیوتراپی یا جراحی ضروری است.
| نوع درد | علت‌های رایج | روش تشخیص | درمان |
|---|---|---|---|
| درد جلوی زانو | سندرم کشکک رانی، استفاده بیش‌ازحد، ضعف عضلانی | معاینه، تست کشکک، رادیوگرافی، MRI | استراحت، کمپرس یخ، تقویت عضلات چهارسر و کشکک |
| درد حفره پشت زانو | کیست بیکر، پارگی مینیسک، DVT، التهاب تاندون‌ها | معاینه، سونوگرافی، MRI، داپلر | استراحت، کمپرس سرد، دارو، تمرینات همسترینگ |
| درد کناره‌های داخلی زانو | آسیب MCL، مینیسک داخلی، آرتروز داخلی | معاینه فیزیکی، MRI، رادیوگرافی | استراحت، دارو، تمرینات تقویتی، بریس |
| درد کناره‌های خارجی زانو | سندرم ITBS، مینیسک خارجی، آسیب LCL | معاینه فیزیکی، MRI، رادیوگرافی | استراحت، دارو، تمرینات تقویتی، بریس |
| درد عمقی داخل مفصل | آرتروز، آرتریت روماتوئید، پارگی مینیسک، آسیب رباط | معاینه، رادیوگرافی، MRI | دارو، فیزیوتراپی، زانوبند، تزریق یا جراحی |
| درد ناگهانی زانو | پارگی رباط، پارگی مینیسک، شکستگی، دررفتگی | معاینه، رادیوگرافی، MRI، آسپیراسیون | استراحت، یخ، دارو، فیزیوتراپی یا جراحی |
سوالات متداول
کمبود چه ویتامینی باعث زانو درد میشود؟
کمبود ویتامین D و ویتامین C می‌تواند باعث ضعف استخوان‌ها و مفاصل و در نتیجه زانو درد شود.
درد روی زانو به چه دلیلی اتفاق می‌افتد؟
درد روی زانو معمولاً به دلیل التهاب بورس‌ها (بورسیت)، آرتروز، یا کشیدگی عضلات و تاندون‌ها در اثر فشار یا آسیب‌دیدگی ایجاد میشود.
ورم کنار زانو نشانه چیست؟
ورم کنار زانو معمولاً به دلیل آسیب رباط‌ها، تاندون‌ها، پارگی مینیسک یا بورسیت ایجاد میشود و گاهی می‌تواند نشانه عفونت یا بیماری‌های التهابی باشد.
علت درد زانو چپ چه می‌تواند باشد؟
علت درد زانو چپ می‌تواند شامل آسیب رباط‌ها یا مینیسک، آرتروز، بورسیت، یا مشکلاتی مثل سندرم پاتلوفمورال و کشیدگی عضلات اطراف زانو باشد.
بهترین درمان برای درد جلوی زانو چیست؟
یکی از بهترین راه‌ها برای ترمیم التهاب مفصلی زانو در قسمت جلوی زانو استفاده از زانوبند زاپیامکس است.
درد بغل زانو برای چیست؟
درد بغل زانو اغلب به دلیل آسیب یا التهاب رباط‌های جانبی، سندرم ایلیوتیبیال باند (ITBS)، کشیدگی عضلات یا فشار مکرر بر زانو ایجاد میشود.
درد زانو هنگام خم شدن چه دلیلی دارد؟
درد زانو هنگام خم شدن معمولاً به دلیل آسیب مینیسک، سندرم پاتلوفمورال، التهاب تاندون‌ها یا آرتروز مفصل زانو است.
