بلاگ
علت کمردرد و تکرر ادرار در مردان | عفونت کلیه، مثانه یا التهاب پروستات؟
کمردرد و تکرر ادرار در مردان معمولاً به دلیل یک عفونت خفیف در مثانه یا کلیه ایجاد می‌شود و در بیشتر موارد خطرناک نیست؛ اما اگر این دو علامت با تب، لرز، سوزش ادرار یا درد شدید در پهلو همراه باشند، احتمال بروز عفونت کلیه یا التهاب پروستات وجود دارد و باید سریع‌تر بررسی شود.
در ادامه با علائم خطرناک، علل و روش تشخیص این مشکل در مردان آشنا می‌شوید.
آیا کمردرد و تکرر ادرار در مردان خطرناک است؟
کمردرد و تکرر ادرار در مردان در بیشتر موارد نگران‌کننده نیست و معمولاً به دلیل یک عفونت خفیف در مثانه یا کلیه ایجاد می‌شود که با درمان دارویی برطرف می‌شود.
اما اگر شدت درد زیاد باشد یا با علائم دیگری مانند تب، لرز، سوزش ادرار یا درد پهلو همراه باشند، می‌تواند نشانه وجود یک عفونت یا التهاب جدی‌تر در دستگاه ادراری یا پروستات باشد.
در واقع، برای تشخیص اینکه این دو علامت نگران‌کننده هستند یا نه، باید به علائم همراه و شدت درد آن توجه کرد.
حالت خفیف – معمولاً بی‌خطر
اگر تکرر ادرار همراه با احساس فشار یا سوزش خفیف، و کمردرد خفیف یا موضعی باشد، شایع‌ترین علت آن ممکن است عفونت سطحی مثانه یا عفونت مجاری ادراری باشد.
این مشکل معمولاً در مردان جوان یا در مردان میانسال، به‌ویژه بعد از قرار گرفتن طولانی در هوای سرد، کم‌نوشیدن آب، یا نگه داشتن ادرار ایجاد می‌شود.
حالت متوسط – نیاز به بررسی پزشکی
اگر کمردرد به پهلوها یا ناحیه زیر دنده‌ها انتشار پیدا کند و فرد ادرار بدبو، تیره یا همراه با سوزش داشته باشد، احتمال دارد دلیل آن عفونت کلیه‌ها یا التهاب پروستات (پروستاتیت) باشد.
این دو مشکل معمولاً با تب خفیف، احساس ضعف و درد عمقی در کمر یا لگن همراه می‌شوند.
حالت خطرناک – نیاز به اقدام فوری
اگر تکرر ادرار با تب بالا، لرز، تهوع، درد شدید پهلو یا وجود خون در ادرار همراه باشد، یا فرد احساس بی‌اختیاری مثانه داشته باشد، احتمال وجود عفونت شدید کلیه، انسداد مجرا یا سندرم فشردگی عصب‌های کمری (سندرم دم‌اسب) وجود دارد که نادرتر از علل قبلی است.
این وضعیت می‌تواند خطرناک باشد و باید فوراً به پزشک یا اورژانس مراجعه کرد.
شایع‌ترین علت‌های کمردرد و تکرر ادرار در مردان
شایع‌ترین دلایل کمردرد و تکرر ادرار در مردان معمولاً به مشکلات دستگاه ادراری یا پروستات برمی‌گردد که باعث می‌شود درد از لگن و پهلو به کمر تیر بکشد و هم‌زمان دفعات ادرار افزایش پیدا کند.
گاهی هم سنگ‌های کوچک در کلیه یا مثانه، با تحریک مجرا و عضلات اطراف، باعث ترکیب این دو علامت می‌شوند.
جدول زیر به‌صورت خلاصه، تمام علل شایع و علائم کمردرد و تکرر ادرار در مردان را نشان می‌دهد.
| علت | علائم اصلی |
| عفونت مثانه | تکرر ادرار، سوزش و درد در پایین شکم، ادرار کدر یا بدبو، احساس تخلیه‌نشدن کامل مثانه |
| عفونت کلیه | درد در پهلو یا قسمت بالایی کمر، تب و لرز، تهوع، ادرار تیره یا با خون |
| التهاب یا عفونت پروستات | درد در پایین کمر، سوزش ادرار، احساس فشار بین بیضه و مقعد، تب خفیف یا درد هنگام انزال |
| بزرگی خوش‌خیم پروستات | تکرر ادرار به‌ویژه در شب، جریان ضعیف ادرار، احساس تخلیه ناقص، درد مبهم لگنی یا کمری |
| سنگ مثانه یا کلیه | درد ناگهانی و تیرکشنده در پهلو یا پایین کمر، سوزش یا قطع و وصل ادرار، گاهی خون در ادرار و تهوع |
عفونت مثانه
یکی از علل شایع کمردرد و تکرر ادرار، عفونت مثانه است که اگرچه در زنان بیشتر دیده می‌شود اما مردان هم به آن دچار می‌شوند.
عفونت مثانه معمولاً زمانی رخ می‌دهد که فرد برای در بلندمدت، عادت به نگه داشتن ادرار در مثانه داشته باشد یا مایعات کافی مصرف نکند.
با توجه به شدت عفونت مثانه، فرد ممکن است علائمی مانند تکرر ادرار، احساس خالی‌نشدن مثانه، سوزش، احساس سنگینی در پایین شکم و ادرار کدر یا بدبو را داشته باشد.
مطالعه بیشتر: علت کمردرد هنگام عطسه و سرفه چیست؟
🩺 درمان: عفونت مثانه در بیشتر موارد نگران‌کننده نیست و با اصلاح سبک زندگی، مصرف آنتی‌بیوتیک خوراکی و نوشیدن آب زیاد طی ۳ تا ۷ روز برطرف می‌شود.
عفونت کلیه
عفونت کلیه زمانی ایجاد می‌شود که عفونت مثانه در بلندمدت درمان نشده باشد و به قسمت بالاتر مجاری ادراری برسد.
در مردان، این مشکل بیشتر در سنین میانسالی و در کسانی دیده می‌شود که جریان ادرارشان (مثلاً به‌دلیل پروستات) کند است؛ علائم آن هم معمولا درد در پهلو، تب، لرز، تهوع و گاهی خون در ادرار است.
مطالعه بیشتر: علت کمردرد سمت چپ بالای لگن در زنان و مردان
🩺 درمان: عفونت کلیه هم معمولا با آنتی‌بیوتیک خوراکی، یا تزریقی و طی ۷ تا ۱۰ روز به‌طورکامل بهبود پیدا می‌کند.
التهاب یا عفونت پروستات (پروستاتیت)
پروستاتیت یکی از مشکلات خاص مردان است و می‌تواند در اثر عفونت باکتریایی، نشستن طولانی، یا التهاب بدون عفونت ایجاد شود.
علائم آن شامل درد در پایین کمر یا بین بیضه و مقعد، سوزش یا تکرر ادرار، و گاهی تب خفیف است. در بیشتر موارد با درمان درست کاملاً برطرف می‌شود اما ممکن است چند هفته طول بکشد.
🩺 درمان: آنتی‌بیوتیک، داروهای ضدالتهاب و نوشیدن آب فراوان؛ معمولاً در عرض ۲ تا ۴ هفته بهبود پیدا می‌کند.
بزرگی خوش‌خیم پروستات
با افزایش سن، غده پروستات به‌طور طبیعی بزرگ‌تر می‌شود و در مردان بالای ۵۰ سال می‌تواند روی مجرای ادرار فشار بیاورد.
این حالت می‌تواند باعث تکرر ادرار (به‌ویژه شب‌ها)، جریان ضعیف، یا احساس تخلیه‌نشدن کامل مثانه شود.
مطالعه بیشتر: اگر کمردرد طولانی‌مدت دارید، بخوانید.
🩺 درمان: داروهایی که پروستات را شل یا کوچک‌تر می‌کنند و در موارد شدید جراحی ساده؛ معمولاً طی چند هفته تا چند ماه علائم کاهش پیدا می‌کند.
سنگ مثانه یا کلیه
سنگ مثانه یا کلیه اگر کوچک باشد، ممکن است بدون اینکه علائم دیگری داشته باشد باعث تکرر ادرار و درد خفیف پهلو یا کمر شود.
تشکیل سنگ در کلیه و مثانه بیشتر به‌دلیل کمبود آب، مصرف زیاد نمک یا بی‌تحرکی اتفاق می‌افتد و در بیشتر موارد با اصلاح سبک زندگی، دفع می‌شود.
🩺 درمان: نوشیدن آب زیاد، داروهای تسکین‌دهنده و در موارد بزرگ‌تر خرد کردن سنگ با لیزر؛ سنگ کوچک معمولاً طی چند روز تا دو هفته برطرف می‌شود.
آیا دیسک کمر می‌تواند باعث تکرر ادرار شود؟
بله، اگر بیرون‌زدگی دیسک کمر یا تنگی کانال نخاعی، گرید ۴ (شدید) باشد ممکن است باعث فشار شدید بر اعصاب کنترل‌کننده مثانه و در نتیجه بی‌اختیاری مثانه شود. به این وضعیت «دم اسب» می‌گویند که بیمار علاوه بر بی‌حسی و ضعف پا، دچار کمردرد شدید و بی‌اختیاری ادرار می‌شود.
اما در بیشتر موارد فتق دیسک کمر خفیف یا متوسط، کمردرد فقط گاهی با گزگز پا همراه است و هیچ تأثیری بر عملکرد مثانه ندارد.
برای کمردرد و تکرر ادرار به چه پزشکی باید مراجعه کرد؟
برای بررسی اولیه، می‌توانید به پزشک عمومی مراجعه کنید تا با بررسی شرح حال، علائم و حتی انجام آزمایش‌های لازم، علت کمردرد و تکرر ادرار را به طور دقیق تشخیص دهد.
اما به‌طورکلی بر اساس علائمی که دارید، می‌توانید به پزشک متخصص هم مراجعه کنید.
| وضعیت | پزشک مناسب |
| تکرر ادرار همراه با سوزش یا بوی بد ادرار | متخصص کلیه و مجاری ادراری (اورولوژی) |
| درد پهلو، تب یا حالت تهوع | اورولوژیست یا نفرولوژیست (متخصص کلیه) |
| تکرر ادرار بدون سوزش ولی همراه با بی‌حسی یا ضعف پاها | متخصص مغز و اعصاب یا ستون فقرات |
| کمردرد مزمن بدون علائم ادراری آشکار | ارتوپد یا متخصص فیزیوتراپی |
روش‌های تشخیص پزشکی در مردان
پزشک متخصص معمولاً از روش‌ها و آزمایشات زیربرای تشخیص دقیق استفاده می‌کند.
-
گرفتن شرح حال دقیق: شامل زمان شروع علائم، شدت کمردرد، دفعات ادرار، وجود سوزش، تب یا بی‌اختیاری. این مرحله کمک می‌کند تشخیص اولیه بین عفونت، پروستات، یا مشکل عصبی مشخص شود.
-
معاینه فیزیکی و لمس ناحیه کمر و پهلوها: برای بررسی حساسیت عضلانی، درد کلیوی یا علائم فشردگی عصب.
-
آزمایش ادرار (Urine Test): بررسی وجود عفونت، خون یا پروتئین در ادرار. یکی از مهم‌ترین آزمایش‌ها برای افتراق علت‌هاست.
-
سونوگرافی کلیه، مثانه و پروستات: سونوگرافی کمک می‌کند سنگ، التهاب یا بزرگی پروستات تشخیص داده شود.
کمربند پلاتینر برای کمردرد؛ در چه شرایطی مؤثر است؟
اگر علت کمردرد شما اسپاسم و ضعف عضلات کمر، التهاب خفیف، یا کمردرد ناشی از نشستن طولانی باشد، پلاتینرتراپی یا استفاده از کمربند پلاتینر می‌تواند با ایجاد گرما و بهبود گردش خون به کاهش درد و گرفتگی کمک کند.
اما اگر دلیل کمر درد و تکرر ادرار مشکلاتی مانند عفونت کلیه یا مثانه، التهاب پروستات یا مشکلات عصبی شدید مانند فتق دیسک و سندرم دم‌اسب باشد، پلاتینر نمی‌تواند موثر باشد و فرد باید درمان‌های تخصصی‌تری را دریافت کند.
کمربند پلاتینر یکی از ابزارهای طبی جدید است که با استفاده از سه فناوری، می‌تواند به عنوان درمان کمکی در کنار استراحت، فیزیوتراپی یا مصرف دارو استفاده شود و روند بهبودی دردهای عضلانی و مزمن کمر را تسریع کند.
مطالعه بیشتر: با قرص معروف استئو (Osteo) برای کمردرد آشنا شوید.
سوالات متداول
آیا ورزش کمر می‌تواند به کاهش تکرر ادرار کمک کند؟
تا حدی بله، اگر کمردرد به دلیل ضعف عضلات کمر یا لگن باشد و روی مثانه یا اعصاب لگنی تأثیر داشته باشد، ورزش می‌تواند مؤثر باشد؛ اما اگر علت اصلی، عفونت یا سنگ باشد، ورزش کافی نیست.
اگر آزمایش ادرار طبیعی باشد اما هنوز فرد تکرر ادرار و کمردرد داشته باشد علتش چیست؟
در صورتی که آزمایش و سونوگرافی معمولی نتوانند علت را توضیح دهند، فشار یا آسیب به اعصاب کنترل‌کننده مثانه می‌تواند دلیل باشد.
