بلاگ
آب درمانی تنگی کانال نخاعی و معرفی حرکات مفید آب درمانی
آب درمانی تنگی کانال نخاعی یا هیدروتراپی یکی از روش‌های کم‌فشار و ایمن برای تقویت عضلات کمر، و در نتیجه کاهش فشار روی عصب نخاعی و تسکین کمردرد در افراد مبتلا به تنگی کانال نخاعی است. وزن بدن در آب سبک می‌شود و فرد می‌تواند به راحتی تمرینات ورزشی مفید و سبک را انجام دهد.
در این مقاله با ۴ مورد از بهترین حرکات آب درمانی تنگی کانال نخاعی آشنا می‌شوید و درباره روش درمانی تکمیلی جدید، یعنی پلاتینر تراپی بیشتر می‌خوانید.
استخر برای تنگی کانال نخاعی خوب است؟
بله، استخر برای اکثر افراد مبتلا به تنگی کانال نخاعی مفید است چون وزن بدن در آب کم می‌شود، و فشار مستقیم روی مهره‌ها و عصب‌ها کاهش پیدا می‌کند. اگرچه این یک حالت موقت است اما شرایط را فراهم می‌کند تا فرد بتواند آسان‌تر و با فشار کمتری، تمرینات سبک انجام دهد و عضلات کمر، شکم و لگن را تقویت کند.
ضعف عضلات اطراف کمر می‌تواند کمردرد و گرفتگی عضلات ناشی از فتق دیسک کمر یا تنگی کانال نخاعی را تشدید کند، به همین دلیل هیدروتراپی یا آب درمانی، گزینه مناسبی برای بهبود علائم تنگی کانال نخاعی است.
مطالعه بیشتر: بهترین روش‌های درمان کمردرد را بشناسید
تاثیر آب درمانی بر تنگی کانال نخاعی
آب درمانی فواید متنوعی برای تنگی کانال نخاعی، کمردرد و سایر علائم ناشی از آن دارد که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شویم.
- کاهش فشار روی ستون فقرات: وزن بدن توسط آب تحمل می‌شود و مهره‌ها فشار کمتری تحمل می‌کنند، که به کاهش درد و گرفتگی کمک می‌کند.
- کاهش درد و التهاب: حرکات آرام در آب و گرمای ملایم آن باعث شل شدن عضلات، افزایش خونرسانی و کاهش التهاب می‌شوند.
- افزایش انعطاف‌پذیری و قدرت: تمرینات هیدروتراپی دامنه حرکتی مهره‌ها را افزایش داده و عضلات شکم، کمر و لگن را تقویت می‌کنند.
- کاهش ضربه و فشار روی مفاصل: حرکت در آب کم‌فشار است و مفاصل را کمتر تحت فشار قرار می‌دهد.
- بهبود تعادل و پایداری بدن: مقاومت آب عضلات مرکزی را فعال کرده و کنترل حرکتی و تعادل را بهتر می‌کند.
- آرامش‌بخش و انگیزشی: حضور در آب و حرکت ملایم باعث کاهش استرس و احساس راحتی می‌شود و تمرین را لذت‌بخش می‌کند.
مطالعه بیشتر: تنگی کانال نخاعی چه زمانی خطرناک می‌شود؟
حرکات آب درمانی تنگی کانال نخاعی؛ ۴ پیشنهاد
تمرینات متنوعی برای تقویت عضلات کمر و بهبود انعطاف کمر وجود دارد که برخی از آن‌ها برای افراد دارای فتق دیسک یا تنگی کانال نخاعی هم مفید هستند. در ادامه با ۴ مورد از بهترین و کم‌فشارترین حرکات آب درمانی آشنا می‌شوید.
مطالعه بیشتر: بهترین روش‌های درمان کمردرد
🛑 توجه
این حرکات صرفاً به‌عنوان پیشنهاد در این مقاله آمده‌اند و باید با توجه به شرایط جسمانی و نوع کمردرد خود، تنها پس از مشورت با پزشک و با احتیاط کامل آن‌ها را انجام دهید.
اگر هنگام انجام تمرینات آب‌درمانی دچار درد، بی‌حسی یا ناراحتی شدید، بلافاصله تمرین را متوقف کنید.
1. پیاده‌روی در آب
پیاده‌روی آرام در آب، نقش گرم‌کردن قبل از انجام حرکات آب درمانی تنگی کانال نخاعی را دارد. این کار باعث افزایش جریان خون به عضلات پشت و پاها می‌شود و گرفتگی عضلانی را کاهش می‌دهد. پیاده‌روی آهسته همچنین به هماهنگی حرکتی و تعادل بدن کمک می‌کند و درد ناشی از ایستادن یا راه رفتن طولانی را کمتر می‌کند.
روش انجام
- در استخر کم‌عمق (تا ناف) بایستید.
- آرام قدم بزنید، هر قدم کوتاه و کنترل‌شده باشد.
- دست‌ها را همراه با قدم‌ها حرکت دهید، شبیه پیاده‌روی روی زمین.
- ۵–۱۰ دقیقه ادامه دهید.
💡 نکات کاربردی
- قدم‌ها را خیلی بلند برندارید تا فشار روی کمر وارد نشود.
- اگر تعادل مشکل است، نزدیک لبه استخر حرکت کنید تا در صورت لغزش دستتان را بگیرید.
- نفس‌تان را آرام و منظم بکشید و عجله نکنید.
۲. کشش سوپرمن
حرکت کشش سوپرمن باعث می‌شود فشار از روی ستون فقرات برداشته شود و مهره‌ها کمی از هم باز شوند.
وقتی در آب به لبه استخر می‌چسبید و پاهایتان پشت‌تان روی آب شناور است، عضلات کمر و لگن به‌صورت طبیعی کشیده می‌شوند و گرفتگی و درد کاهش پیدا می‌کند. این کشش سبک به کاهش فشار روی عصب‌های نخاعی و بهبود درد ناشی از تنگی کانال کمک می‌کند.
روش انجام
- در قسمت کم‌عمق استخر بایستید و روبه‌روی دیواره یا لبه استخر قرار بگیرید.
- دو دست خود را روی لبه استخر بگذارید و بازوها را کاملاً صاف نگه دارید.
- به‌آرامی پاهایتان را از کف استخر جدا کنید تا پشت بدن روی آب شناور شود.
- بدن باید در یک خط صاف باشد — مثل حالت پرواز «سوپرمن» روی شکم.
- این وضعیت را ۱۵ تا ۳۰ ثانیه نگه دارید و آرام نفس بکشید.
- به‌آرامی پاها را پایین بیاورید و استراحت کنید. ۳ تا ۵ بار تکرار کنید.
💡 نکات کاربردی
- اگر گردن درد می‌گیرد، سر را روی آب رها کنید و فقط برای نفس‌گیری بالا بیاورید.
- بدن خود را سفت و منقبض نکنید؛ اجازه دهید آب خودش وزن شما را نگه دارد.
- در هنگام کشش، نباید درد تیز یا شدید در کمر حس کنید — فقط کشش ملایم.
- بهترین زمان انجام این تمرین بعد از چند دقیقه پیاده‌روی آرام در آب است، وقتی بدن گرم شده باشد.
۳. بالا آوردن پا
حرکت بالا آوردن پا در آب می‌تواند عضلات ران، باسن و شکم را فعال می‌کند. این عضلات به عنوان تکیه‌گاه ستون فقرات عمل می‌کنند و انجام مستمر این حرکت باعث کاهش مستقیم فشار روی مهره‌ها و عصب‌های کانال نخاعی می‌شود.
روش انجام
- در قسمت کم‌عمق استخر بایستید و یک دست خود را برای تعادل روی دیواره استخر بگذارید.
- پاها را به اندازه عرض شانه باز کنید و بدن را صاف نگه دارید.
- یکی از پاها را به‌آرامی صاف کنید و تا جایی که راحت هستید به سمت جلو بالا بیاورید.
- همان حرکت را با پای دیگر انجام دهید.
- برای هر پا ۱۰ بار تکرار کنید، و در صورت توان ۲ تا ۳ ست انجام دهید.
💡 نکات کاربردی
- حرکت را آرام انجام دهید؛ سرعت زیاد باعث فشار روی کمر می‌شود.
- اگر تعادل ندارید، حتماً با دو دست لبه استخر را بگیرید یا از نودل شناوری استفاده کنید.
- پا را تا جایی بالا بیاورید که احساس کشش ملایم کنید، نه درد.
- شکم را کمی منقبض نگه دارید تا عضلات مرکزی فعال باشند.
- بین ست‌ها چند ثانیه استراحت کنید تا عضلات خسته نشوند.
۴. کرال پشت
- حرکات را نرم و یکنواخت انجام دهید؛ پیچش یا سرعت زیاد نداشته باشید.
- شانه‌ها را زیاد بالا نیاورید تا گردن و عضلات پشت منقبض نشوند.
- تنفس را منظم و آرام نگه دارید — دم از بینی، بازدم از دهان.
- اگر در حین شنا احساس درد یا تیر کشیدن در کمر کردید، بلافاصله توقف کنید.
کمربند پلاتینر؛ مکمل آب‌درمانی برای تنگی کانال نخاعی
آب درمانی اگرچه یکی از درمانهای بدون عوارض برای تسکین کمردرد و بهبود عملکرد کمر است اما به‌تنهایی کافی نیست. یکی از روش‌های ساده برای افزایش اثربخشی تمرینات آبی درمانی، استفاده از کمربند پلاتینر در مواقع استراحت بعد از تمرینات آب درمانی است.
وقتی در آب ورزش می‌کنید، وزن بدن کاهش یافته و مهره‌ها کمتر تحت فشار قرار می‌گیرند، اما برخی عضلات کمر و شکم هنوز برای تثبیت ستون فقرات فعال هستند.
پلاتینر با حمایت مکانیکی و تحریک فناوری‌های اولتراسوند، مادون‌قرمز و کلاک پالس، عضلات اطراف ستون فقرات را شل و تقویت می‌کند، و بین ۱ تا ۳ هفته، فشار روی اعصاب نخاعی را کمتر می‌کند.
این کمربند کافی است روزانه بین ۴۵ تا ۶۰ دقیقه به کمر بسته شود تا به بهبود گردش خون و تقویت عضلات کمک کند.
آب درمانی برای چه کسانی ضرر دارد؟
آب‌درمانی به‌طورکلی یکی از روش‌های درمان تنگی کانال نخاعی در کنار سایر درمان‌ها است. با این حال، در بعضی از شرایط، انجام حرات آب درمانی می‌تواند برای این افراد مضر یا با عوارضی همراه باشد.
کسانی که شرایط زیر را دارند، بهترین است آب درمانی انجام ندهند.
مطالعه بیشتر: پماد فلفل قرمز؛ تسکین بدون عوارض کمردرد
تنگی کانال نخاعی شدید
اگر فشار روی عصب‌ها شدید باشد و فرد در حال تجربه بی‌حسی، ضعف یا گزگز در پاها باشد، یعنی دچار تنگی کانال نخاعی شدید است. در این شرایط، حتی انجام حرکات نرم در آب هم ممکن است باعث تشدید درد یا حتی افزایش فشار روی عصب نخاعی باشد.
ضعف عضلات پا در این افراد ممکن است چنان زیاد باشد که در استخر دچار عدم تعادل و زمین خوردن شود. این خطر مخصوصاً وقتی تنگی کانال نخاعی باعث درد یا اسپاسم ناگهانی شود بیشتر است.
مطالعه بیشتر: قوی‌ترین پماد مسکن کمردرد چیست؟
مشکلات قلبی، فشار خون یا مشکلات تنفسی شدید
شنا و ورزش در آب معمولا فشار خفیفی را روی قلب و ریه ایجاد می‌کند. اگر فرد دچار مشکلات تنفسی، قلبی یا فشار خون کنترل‌نشده است، ممکن است توانایی تحمل این فشار را نداشته باشد. بنابراین باید قبل از شروع تمرین در آب با پزشک مشورت کند.
جراحی اخیر ستون فقرات یا تزریق اپیدورال
اگر فرد به تازگی جراحی تنگی کانال نخاعی یا درمان تزریقی داشته اشت باید تا زمانی که زخم جراحی یا محل تزریق به طور کامل بهبود پیدا نکرده است، وارد استخر نشود. این کار خطر عفونت را بالا می‌برد.
مطالعه بیشتر: تزریق پی آر پی کمر، جایگزین جراحی
سوالات متداول
فیلم آب درمانی تنگی کانال نخاعی را کجا می‌توان دید؟
می‌توانید ویدئوهای آموزشی معتبر را در وب‌سایت‌های فیزیوتراپی، کانال‌های رسمی یوتیوب مرتبط با فیزیوتراپی و کلینیک‌های تخصصی ستون فقرات پیدا کنید.
برای آب درمانی تنگی کانال نخاعی کجا می‌توان آموزش دید؟
آموزش آب‌درمانی بهتر است از طریق کلینیک‌های فیزیوتراپی، مراکز توانبخشی و استخرهای مجهز با مربی تخصصی آب‌درمانی دریافت شود تا حرکات متناسب با وضعیت ستون فقرات شما و ایمن باشد.
