انواع آسیب کشکک زانو | ساییدگی و شکستگی + علل و درمان
کشکک نقش مهمی در محافظت از زانو در برابر فشار و ضربه ناشی از آسیب‌های ورزشی و یا تصادفات دارد. آسیب این ناحیه با درد، تورم، التهاب و کاهش دامنه حرکتی زانو همراه است. ساییدگی به علت افزایش سن تا شکستگی کشکک در تصادفات و عفونت‌های زانو به علت نفوذ باکتری از زخم، آسیب‌های مختلفی این ناحیه را تهدید می‌کنند. بسته به نوع و شدت آسیب، فیزیوتراپی و بستن زانوبندهای مجهز به امواج فراصوت و فروسرخ تا جراحی را برای درمان کشکک زانو می‌توانیم توصیه کنیم.
رایج‌ترین آسیب‌های کشکک زانو
کشکک یک استخوان مثلثی شکل در زانو است که به‌عنوان یک اهرم، نیروی تولیدی عضلات چهار سر رانی را تقویت می‌کند. این استخوان همچنین نقش مهمی در کاهش اصطکاک بین استخوان‌ها را بر عهده دارد و به‌عنوان بالشتک از آسیب مستقیم به‌زانو جلوگیری می‌کند. انواع مختلفی از آسیب‌های حاد ناحیه کشکک زانو را تهدید می‌کنند که عبارت‌اند از:
| آسیب | شدت درد | شدت تورم | محدودیت دامنه حرکتی | نشانه ویژه آسیب |
| ساییدگی کشکک | کم | کم | خفیف | صدا تق‌تق در زانو |
| آسیب غضروف کشکک | متوسط | متوسط | خفیف | درد عمیق در داخل زانو |
| آسیب تاندون کشکک | متوسط | متوسط | متوسط | ضعف در خم‌کردن زانو |
| آسیب رباط کشکک | زیاد | زیاد | شدید | ناپایداری و لغزش در زانو |
| دررفتگی کشکک | بسیار زیاد | بسیار زیاد | بسیار شدید | تغییر موقعیت کشکک |
| شکستگی کشکک | شدید | شدید | کاملاً محدود | تغییر شکل محسوس کشکک |
ساییدگی کشکک
تخریب غضروف‌های کشکک یا ساییدگی کشکک به علت افزایش سن و استفاده مکرر از زانو امری عادی است. افرادی که تمرینات ورزشی پرشی مانند والیبال یا بسکتبال انجام می‌دهند و یا دارای اضافه‌وزن هستند بیشتر در معرض ابتلا به ساییدگی کشکک قرار می‌گیرند.
علائم
این آسیب با درد مزمن در جلوی زانو که هنگام بالارفتن از پله‌ها افزایش می‌یابد قابل‌تشخیص است. بیمار در هنگام نشستن طولانی‌مدت یا خم‌کردن زانو نیز درد بسیاری را احساس می‌کند. درد گاهی اوقات با خشکی مفصل نیز همراه است.
درمان
در مراحل اولیه کاهش وزن و استفاده از داروهای ضدالتهابی و بستن زانوبند UIC توصیه می‌شود. در مراحل پیشرفته فیزیوتراپی و اگر درمان‌های ذکر شده کارساز نبود جراحی تعویض مفصل یا ترمیم کشکک پیشنهاد می‌شود.
آسیب غضروف کشکک
غضروف کشکک، لایه‌ای نرم و صاف در انتهای استخوان کشکک است که کمک می‌کند تا به‌راحتی مفصل در زانو حرکت کند. آسیب به غضروف کشکک در اثر آرتروز یا آسیب‌های ورزشی خصوصاً وزنه‌برداری شایع است. افراد چاق و آنهایی که زانوهای ضربدری نیز دارند بیشتر در معرض ابتلا به این عارضه قرار دارند.
علائم
مهم‌ترین علامت این عارضه شنیدن صدا پاپ، پاپ یا خش، خش هنگام خم‌کردن زانو می‌باشد که با درد در جلوی زانو همراه است. بیمار ممکن است که احساس خشکی یا کشیدگی در زانو نیز داشته باشد.
- پیشنهاد می شود که برای بررسی بیشتر علت صدا و تق تق زانو این مقاله را مطالعه کنید: علت تق تق و صدای زانو | چه موقع باید نگران باشم !
درمان
این آسیب در مراحل ابتدایی از طریق فیزیوتراپی و بستن زانوبند UIC به‌خوبی درمان می‌شود، اما در مراحل پیشرفته و عدم درمان غیرجراحی نیاز است که عمل ترمیم یا تعویض غضروف کشکک انجام شود.
آسیب تاندون کشک
تاندون کشکک بافتی است که کشکک را به عضله چهار سر رانی متصل می‌کند و به عنوان اهرم موجب افزایش نیروی این عضله می‌شود. آسیب و پارگی تاندون به علت چرخش یا ضربه ناگهانی در تمرینات و یا مسابقات ورزشی بسیار شایع است.
علائم
ضعف و ناتوانی که با حساسیت و تورم در زانو همراه است از علائم شایع پارگی تاندون می‌باشد. فرد همچنین هنگام راه رفتن ممکن است که تعادل خود را از دست بدهد. این علائم هنگام فعالیت‌های ورزشی بیشتر می‌شود و با درد بسیاری شدید همراه است.
درمان
تا 24 ساعت پس از رخ دادن این آسیب، یخ و بالا نگاه داشتن زانو برای کاهش درد و التهاب مورد استفاده قرار می‌گیرد. سپس گرمادرمانی، بستن زانوبند UIC و فیزیوتراپی برای ترمیم بافت‌های پاره شده توصیه می‌شود. در آسیب‌های شدید که درمان‌های غیر جراحی جواب نمی‌دهند، جراحی ترمیم تاندون توصیه می‌شود.
- اگر می خواهید از نحوه کارکرد زانوبندهایی با تکنولوژی UIC بیشتر بدانید بر روی لینک روبرو کلیک کنید: زانوبند زاپیامکس
آسیب رباط کشکک
بافت محکمی که کشکک را در جای خود هنگام راه رفتن نگه می‌دارد و آن را به درشت نی متصل می‌کند، رباط کشکک است. پارگی رباط کشکک زانو عموماً در اثر حرکت پیچشی ناگهانی، کشیدگی بیش از حد و یا ضعف عضلات اطراف زانو می‌تواند رخ دهد.
علائم
فرد هنگام رخ داد این نوع آسیب، شدیداً در زانو خود عدم ثبات را حس می‌کند و هنگام راه رفتن با لغزش حرکت می‌کند و تعادل خوبی ندارد. درد و تورم شدید نیز در زانو وجود دارد، که با محدودیت دامنه حرکتی ممکن است همراه باشد.
درمان
گذاشتن یخ، بستن ناحیه آسیب دیده و بالا نگه داشتن زانو در 24 ساعت اولیه آسیب پیشنهاد می‌شود. سپس توصیه می‌شود که گرمادرمانی و بستن زانوبندهای UIC مورد استفاده قرار گیرد. در مراحل پیشرفته عموماً فیزیوتراپی و تزریق کورتون انجام می‌گیرد و در صورت عدم بهبود جراحی گزینه نهایی است.
دررفتگی کشکک
زمانی که کشکک زانو از جای ثابت خود به علت حرکات کششی و ضربه شدید جدا شود دررفتگی رخ می‌دهد. این آسیب در ورزش‌هایی که در آن حرکات چرخشی انجام می‌شود مانند فوتبال رخ می‌دهد. عموماً افرادی که ضعف عضله چهار سر رانی دارند نیز بیشتر در معرض این آسیب دیدگی قرار می‌گیرند.
علائم
هنگام رخ داد این آسیب کشکک، از جای خود کاملاً جدا می‌شود و این خارج شدگی مفصل کاملاً به صورت عینی قابل تشخیص است. این آسیب با درد و تورم شدید همراه است و بیمار توانایی در حرکت دادن زانوی خود را تا حد بسیاری از دست داده است.
درمان
اولین اقدامات مراحل درمان، جا انداختن کشکک در محل خود و سپس یخ درمانی برای کاهش درد و التهاب می‌باشد. سپس تقویت عضلات چهارسر رانی، فیزیوتراپی و بستن زانو بند UIC برای ترمیم ناحیه آسیب دیده پیشنهاد می‌شود.
شکستگی کشکک زانو
نیروی شدیدی که به کشکک زانو وارد می‌شود ترک یا شکستگی‌هایی را در این ناحیه ایجاد می‌کند. این عارضه می‌تواند در اثر سقوط، تصادف یا آسیب‌های بسیار شدید ورزشی رخ دهد. این آسیب در افرادی که پوکی استخوان دارند از جمله افراد مسن و بانوان بیشتر شایع است.
علائم
هنگام رخ دادن این آسیب ظاهر کشکک نامتقارن می‌شود و با لمس بخش‌های شکسته یا شکاف‌های استخوانی قابل تشخیص می‌باشد. بیمار احساس درد، تورم و سفتی بسیار شدیدی دارد و توانایی خم کردن زانوی وی از بین می‌رود.
درمان
گذاشتن یخ و مصرف داروهای مسکن ضدالتهابی در مراحل اول درمان توصیه می‌شود. سپس استفاده از زانوبند UIC و یا آتل برای بهبود و ثبات در صورت آسیب‌های جزئی توصیه می‌گردد. در شکستگی‌های شدید لازم است که با جراحی، استخوان شکسته شده خارج، ترمیم و یا جایگذاری شود. برای درمان گیاهی و طبیعی درد زانو پیشنهاد می شود که مقاله 8 معجون برای درمان کمر درد + دستورالعمل خانگی و گیاهی را مطالعه کنید.
عوارض آسیب در کشکک زانو چیست؟
عوارض آسیب به کشکک زانو به شدت آسیب دیدگی بستگی دارد. در موارد خفیف، ممکن است فقط درد خفیفی وجود داشته باشد که با استراحت و درمان‌های خانگی برطرف شود. در موارد شدید، در صورت عدم درمان آسیب‌های کشکک ممکن است عوارض زیر ایجاد شود:
- آرتروز زانو
- کندرومالاسی پاتلا
- پارگی رباط‌های زانو
- جابجایی کشکک
- ضعف در عضله چهارسر ران
- درد مزمن جلوی زانو
درمان جراحی ساییدگی کشکک زانو
درمان ضربه به کشکک زانو در موارد شدید به جراحی نیاز دارد. روش‌های جراحی مختلفی برای درمان آسیب کشکک زانو وجود دارد که بسته به نوع آسیب انتخاب می‌شوند. برخی از روش‌های رایج درمان عبارتند از:
- آرتروسکوپی زانو:آرتروسکوپی از طریق یک برش کوچک در زانو انجام می‌شود. در این روش، پزشک می‌تواند داخل زانو را مشاهده و آسیب را ترمیم کند.
- تغییر جهت کشکک: در این روش، پزشک کشکک را به گونه‌ای تغییر جهت می‌دهد که به درستی در جای خود قرار گیرد.
- تقویت رباط‌های زانو:در این روش، پزشک رباط‌های زانو را تقویت می‌کند تا از ناپایداری زانو جلوگیری کند.
- تعویض کشکک زانو: در این عمل، کشکک آسیب دیده با یک کشکک مصنوعی جایگزین می‌شود.
نحوه جا انداختن دررفتگی کشکک زانو
دررفتگی کشکک زانو معمولاً با جا انداختن کشکک درمان می‌شود. جا انداختن کشکک یک روش ساده است که معمولاً توسط پزشک یا فیزیوتراپ انجام می‌گردد.
مراحل جا انداختن کشکک زانو به شرح زیر است:
- بیمار باید روی یک صندلی بنشیند و پای آسیب دیده را روی پای سالم قرار دهد.
- پزشک یا فیزیوتراپ زانو را خم می‌کند و کشکک را به سمت پایین فشار می‌دهد.
- پزشک یا فیزیوتراپ زانو را به آرامی صاف می‌کند.
در اکثر موارد، کشکک پس از جا انداختن به جای خود می‌رود. با این حال، در برخی موارد ممکن است نیاز به جراحی باشد.
مراقبت‌های لازم پس از جا انداختن کشکک
پس از جا انداختن کشکک زانو، پزشک یا فیزیوتراپ ممکن است موارد زیر را توصیه کند:
- استراحت
- کمپرس گرم
- مصرف داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)
- فیزیوتراپی
فیزیوتراپی می‌تواند به تقویت عضلات اطراف زانو و کاهش خطر جابجایی مجدد کشکک کمک کند.
درمان خانگی آسیب و ساییدگی کشکک زانو
درمان خانگی آسیب کشکک زانو بسته به نوع و شدت آسیب متفاوت است. اما صورت کلی بهترین درمان خانگی استفاده از زانو بندهای UIC مانند زانوبند معروف زاپیامکس است. این نوع زانوبندها با داشتن تکنولوژی ارسال امواج الکترونیکی فراصوت، فروسرخ و کلاک پالس به غیر از کاهش درد و التهاب زانو، غضروف، تاندون و رباط کشکک را از طریق افزایش خونرسانی و اکسیژن رسانی ترمیم می‌کنند.
سوالات متداول
رشد غیر طبیعی سلول در کشکک منجر به ایجاد نوع خوش خیم یا بدخیم تومور در کشکک می‌شود که گاهی دردناک و متورم است. عموماً درمان آن بسته به نوع و بزرگی آن می‌تواند جراحی، پرتودرمانی و یا شیمی درمانی باشد.
توده پر از مایع نشان از احتمال وجود کیست، بورسیت و یا آب آوردن زانو دارد. اگر درد موضعی باشد و یک توده مشخص را لمس کنید، احتمالاً کیست کشکک است اما اگر درد در کل زانو منتشر شده است و تورم کلی باشد احتمال آب آوردن زانو وجود دارد. اگر تورم در جلوی زانو و نرم باشد نیز ممکن بورسیت رخ داده باشد. درمان هم بسته به شدت آسیب متفاوت است اما استفاده از داروهای ضدالتهابی و بستن زانوبند UIC توصیه می‌شود.
بورس یک کیسه پر از مایع است که از ضربه و اصطکاک بین پوست و استخوان در هنگام حرکت زانو محافظت می‌کند. در صورت آسیب‌های مداوم و نفوذ عفونت به بورس این ناحیه تخریب شده و بورسیت شکل می‌گیرد. بورسیت خفیف با دارودرمانی و آنتی بیوتیک و بستن زانوبند درمان می‌شود اما در بورسیت های شدید نیاز به عمل جراحی است.
